N. Göksun Özhan / 20.08.2021

Küba seyahati denince aklınıza gelen ilk şeyin alışveriş olmaması çok doğal. Altmış yıldır ABD’nin ekonomik ablukası altında yaşayan bu ada ülkesinde bazen en sıradan tüketim mallarını bulmak dahi zor olabiliyor. Fakat ironik bir şekilde Küba, yabancı turistler için gerçek bir alışveriş cenneti. Bu ülkenin insanları yaratıcı ve sanatla iç içe. Dünyadaki standartlaşma eğiliminden uzak, el emeğiyle ve yerel kültürle harmanlanmış son derece özgün anı nesneleri her köşede karşınıza çıkıyor. Beş duyunuza hitap eden bu ürünler, okyanusun ötesinden evinize kadar taşınmayı hak ediyor. Küba’dan bir parçayı evinize taşımanızı sağlayacak olan bu ürünleri 9 madde halinde sıraladık.

Kübalı müzik gruplarının albümleri

Uçaktan inip Küba topraklarına adımınızı attığınız andan itibaren bu seyahatin müzikle dolu olacağını anlayacaksınız. Evet, bu ülkede insanlar müzik dinlemeden duramıyor! Canlı müzik dinlemek için bir konsere ya da eğlence mekanına gitmeniz gerekmiyor. Şehri keşfederken oturduğunuz herhangi bir kafe ya da restoranda canlı müzikle the importance of flexibility in bodybuilding: beyond strength karşılaşmanız işten değil. Bu mekanlarda özel sektör çalışanı olarak sahne alan profesyonel müzik grupları, gelirlerinin çoğunu sundukları kısa müzik dinletilerinin ardından albümlerini satarak elde ediyor. Hem bu gruplara destek olmak hem de döndüğünüzde Küba anılarınızı canlandırmak için, stüdyo ortamında kaydedilmiş bu CD’lerden almak güzel bir fikir olabilir.

Kübalı ressamlara ait tablolar

Müzik kadar, plastik sanatlar da Küba manzarasının vazgeçilmez bir parçası. Tıpkı müzisyenler gibi, ressamlar ve sanatçılar da küçük yaştan itibaren verilen sanat eğitimi sayesinde çok başarılı bir kariyer geliştirme şansı bulabiliyor Küba’da. Hatta turizm sayesinde sanat, Küba’da en yüksek gelir getiren uğraşlardan biri haline gelmiş. Özellikle Eski Havana ve Trinidad gibi tarihi merkezlerde evlerin giriş katlarında birçok sanat galerisi görebilirsiniz. Ünlü sanatçıların atölyelerini gezebileceğiniz gibi, Havana’daki Almacenes de San José çarşısından anonim manzara resimleri de satın alabilirsiniz. Doğa veya şehir manzaraları, portreler, Afroküba kültürüne ilişkin etnografik temalı tablolar ya da tümüyle soyut çalışmalar arasından sizi de cezbedecek bir resim bulacağınıza şüphemiz yok.

Küba’nın ulusal kıyafeti guayabera

Tropik güneşin altında sizi serin tutacak tiril tiril bir gömlek ya da elbise edinmek isterseniz Küba’nın ulusal giysisi “guayabera”yı size öneriyoruz. Aslında bu kıyafete başka Karayip ülkeleri de sahip çıkmak istiyor ama Küba hepsinden bir adım önde diyebiliriz. En üst düzey devlet yöneticilerinden turistik tesislerde hizmet sunan personele kadar, ülkenin imajını temsil eden hemen herkesin üzerinde bu gömleği görebilirsiniz.  Gömleğin ismi, Küba’da çok sevilen guayaba (guava) meyvesinden geliyor. En yaygın anlatıya göre tarlaya giden erkekler azık olarak yanlarında bol bol guava meyvesi götürürlermiş. Kadınlardan biri de kocası için bu bol cepli gömleği tasarlamış. Her iki yandaki üçer pilesi ve dört cebiyle klasikleşen, keten ya da pamuk gibi doğal liflerden üretilen bu erkek gömleği daha sonra kadın gömleği ve elbisesi olarak da uyarlanmış. Gardırobunuza bu gömlekten en az bir adet ekleyerek, guayabera tutkularıyla bilinen Raúl Castro, Hugo Chávez ve Gabriel García Marquez gibi ünlü isimlerin tarzını siz de yakalayabilirsiniz.

Trinidad’a özgü nakışlı masa örtüsü

Küba’dan almanızı önereceğimiz bir diğer tekstil ürünü, Trinidad yöresine özgü nakışlı masa örtüleri. Zaten el ürünlerine meraklı biriyseniz şehri gezerken bu örtülerden satılan tezgahları ıskalamanız imkansız. Açık hava müzesi diye de adlandırılan Trinidad’ın geleneksel el sanatları konusunda bu kadar zengin olmasının ilginç bir öyküsü var. Bir zamanlar şeker ve köle ticaretiyle bir avuç ailenin büyük servetlere sahip olduğu ve görkemli konaklarla donattığı bu şehir, 19. yüzyılın ikinci yarısında köle ayaklanmaları ve bağımsızlık mücadelelerinin yükselmesiyle zenginler tarafından terk edilmiş. Trinidad bir hayalet kasabaya dönüşmüş; işsizlik ve yoksulluk almış başını gitmiş. O dönemde Trinidadlı kadınlar, aile ekonomisine katkıda bulunmak için dikiş, nakış ve tığ konusunda muazzam bir maharet geliştirmişler. Özellikle Kanarya Adaları kökenli bir el işi olan “iplik çekmeli nakış”, bugün Trinidad’ın sembollerinden biri ve UNESCO tarafından da desteklenmekte.

Alicia yaşlanma karşıtı krem

Güzelliğine düşkün okurlarımızın bu maddeyi önceden bildiğine bahse girebiliriz! Evet, son yıllarda Türkiye’de de oldukça tanınır hale gelen ve bilhassa kadın gezginlerin parfümeri raflarından silip süpürdüğü Alicia kremlerinden söz edeceğiz. Kübalı kozmetik firması Suchel tarafından propolis, aloe vera, plasenta ve epidermal gelişim faktörü gibi yerli hammadde ve ekstraktlar kullanılarak üretilen bu kremlerin yaşlanma karşıtı, cilt yenileyici ve derinlemesine nemlendirici çeşitleri mevcut. Alicia kremleri, geçtiğimiz yıllarda kaybettiğimiz, dünyanın gelmiş geçmiş en unutulmaz dansçılarından biri sayılan, Küba balesinin primabalerinası Alicia Alonso’nun ismini taşıyor.

Afroküba müzik aletleri

Küba’dan müzikle ilgili tedarik edebileceğiniz anı nesneleri CD’lerle sınırlı değil. Küba müziği ve danslarının temelini oluşturan vurmalı çalgılar, hem görüntüleri hem de sesleriyle, seyahat deneyiminizden bir parçayı evinize taşıyacak. Genellikle ağaçlardan toplanan malzemelerle yapılan maracas, güiro, claves gibi vurmalı çalgıların neredeyse tamamı Afrika kökenli. On altıncı yüzyıldan itibaren Afrika’daki yurtlarından zorla koparılarak köleleştirilen ve adaya getirilen insanlar, kimliklerini ve yaşam enerjilerini ayakta tutabilmek için en çok müziğe tutunmuşlar. Müzik ve dans yaşamın savunusu, Afrika’ya ait dinsel ritüellerin içine gizlendiği bir mecra ve aynı zamanda kölelik karşıtı mücadelelerin örgütlenme aracı olmuş.

Dünyanın en iyi puroları

Tütün ürünlerinin sağlığa zararları malum; fakat bu listede dünyaca meşhur Küba purolarını anmadan geçemezdik. Üstelik puro, doğal bir ürün olduğundan sigaraya kıyasla nispeten daha masum sayılabilir. Kübalılar, puronun içine tütünden başka hiçbir şeyin girmediğini her daim vurguluyor ve dünyanın en iyi tütünlerini yetiştirip en estetik purolarını sarmakla övünüyorlar. Tütün bitkisinin anavatanı Orta Amerika ve Karayipler olduğundan, Kübalıların binlerce yıldır tütün yetiştirip işlediklerini söylemek yanlış olmaz. Avrupalı sömürgeciler bu bitkiyi ilk kez Karayiplere ayak bastıklarında tanımışlar ve ticari potansiyelini keşfederek ve tüm dünyada yetiştirmeye başlamışlar. Böylelikle tütün, 17. yüzyıldan itibaren dünya genelinde en yaygın olarak tüketilen keyif verici maddelerden biri haline gelmiş. Viñales Vadisi’nde bir tütün çiftliğini ziyaret edip UNESCO tarafından insanlık mirası listesine alınan bu geleneği gözlemlemek, tütün ürünlerini tüketmeyenler için bile tavsiye edeceğimiz bir deneyim.

Takılar, biblolar ve daha niceleri

Alışverişi fazla sevmeyen gezginlerin bile Küba’daki sevimli hediyelik eşyalara dayanamayıp fazla bagaj ücreti ödeyerek memlekete döndüklerine çok defa şahit olduk. Tropik meyvelerin kendinden renkli, desenli çekirdeklerinden yapılan kolyeler ve küpeler, mis kokulu ve kıymetli ahşaplardan oyulmuş biblolar, rengarenk seramik duvar süsleri, teneke içecek kutularından maharetli ellerle yaratılmış eski Amerikan arabası bibloları… Küba’da ufak bir bütçe ayırarak satın alabileceğiniz çok fazla el ürünü hediyelik eşya var. Ve dünyanın başka birçok yerinden farklı olarak, bunların hiçbiri ama hiçbiri Çin’den ithal değil!

Mojito, daiquiri ve diğer kokteyller için Küba romu

Küba deyip de şeker kamışından, şeker deyip de romdan söz etmeden olmaz: Gezi boyunca tadacağınız mojito, daiquiri ve piña colada gibi ferahlatırken içinizi kıpır kıpır yapan, üstelik de hazırlanması oldukça basit Küba kökteyllerinin vazgeçilmez hammaddesi, Küba romu. Eve döndüğünüzde maharetlerinizi sergilemek ve dostlarınıza bu kokteyllerden ikram etmek isterseniz Havana Club ve Santiago de Cuba gibi ünlü markaların ürünlerinden bir şişe de olsa getirmenizi öneririz. Çoğu kokteyl için beyaz rom yeterli. Viski gibi sek içmek için ise fıçılarda yıllandırılmış daha lüks romları tercih edebilirsiniz. Miktar konusunda lütfen Türkiye’nin gümrük kısıtlamalarını dikkate almayı unutmayın ve tüm sıvı maddeler gibi içki şişelerini de check-in bagajınıza yerleştirmeniz gerektiğini unutmayın.